منظومه
شمسی، منظومه خورشیدی یا سامانه خورشیدی (به انگلیسی: Solar System)،
سامانه‌ای متشکل از خورشید و آن دسته از اجرام آسمانی است که براثر گرانش
خورشید در مدارهایی پیرامون آن به دام افتاده و می‌گردند.
این سامانه با فروپاشی یک ابر مولکولی غول‌پیکر در حدود ۴٫۶ میلیارد سال
پیش به وجود آمد. بیشتر جرم این سامانه در خورشید متمرکز شده‌است. ۸ سیاره و
۴ سیاره کوتوله دور خورشید می‌چرخند که همه آن‌ها روی یک دیسک تقریباً
مسطح به نام دایرةالبروج قرار دارند. در میان این ۸ سیاره، ۴ سیاره
زمین‌سان (درونی) وجود دارد که شامل تیر، ناهید، زمین، و بهرام می‌شود که
از سنگ و فلز ساخته شده‌اند و از سیارات گازی کوچکترند. چهار سیاره دیگر که
به غول‌های گازی معروف اند شامل مشتری، کیوان، اورانوس، و نپتون می‌شوند.
مشتری و کیوان به طور عمده از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده‌اند در حالی که
اورانوس و نپتون تا اندزه زیادی از یخ، آب، آمونیاک، و متان تشکیل شده‌اند و
به "غول‌های یخی" معروف اند.
سامانه ی خورشیدی دارای اجرام بسیار کوچکتر از سیارات است. کمربند سیارکی
که میان بهرام و مشتری نهفته‌است، به طور عمده از سنگ و فلز تشکیل شده‌است.
فراتر از مدار نپتون، کمربند کویپر قرار داد که شامل اجسام فرا نپتونی
است و عمدتاً از آب، آمونیاک و متان تشکیل شده‌است. در این میان، پنج
سیاره کوتوله قرار دارد که به بزرگی سیارات نمی‌رسند اما بسیار بزرگ اند و
شامل سرس، پلوتو، هائومیا، ماکی‌ماکی، و اریس می‌شوند. افزون بر آن، هزاران
اجرام کوچک آسمانی در سامانه ی خورشیدی قرار دارند. در این میان می‌توان
به دنباله‌دار، شهاب‌سنگ، و ماه اشاره کرد. هر یک از سیارات بیرونی به دست
حلقه سیاره‌ای شامل گرد و غبار و ذرات دیگر محاصره شده‌اند.
باد خورشیدی، یک جریان پلاسما است که به ایجاد حباب باد ستاره‌ای میان
ستارگان و کرات می‌پردازد. احتمال می‌رود که سرچشمهٔ دنباله‌دارها ابر اورت
باشد که هزاران بار از سامانه ی خورشیدی دور است. سامانه ی خورشیدی یکی از
بازوهای کهکشانی به نام کهکشان راه شیری است که حدود ۲۰۰ میلیارد ستاره
دارد