دبیر فیزیک نوخندان
به نام حق --- آموزشی- علمی و ...
دبیر فیزیک نوخندان
به نام حق --- آموزشی- علمی و ...
نکات مهم در عدسیها
نکته ۱ - q در صورتی منفی است که تصویر
مجازی باشد.
نکته ۲ -در عدسی همگرا تصویر در صورتی مجازی است که جسم در فاصله کانونی
باشد.
نکته ۳ -در عدسی واگرا اگر جسم حقیقی باشد
تصویر آن همیشه مجازی و کوچکتر است .
نکته ۴ -اگر تصویر مستقیم باشد ، مجازی نیز
هست . نکته ۵ -در عدسی همگرا ، اگر جسم در فاصله
کانونی باشد تصویر آن مجازی ،بزرگتر و مستقیم است .
نکته ۶ - در عدسی همگرا ، اگر جسم بین f
و 2f باشد تصویر آن حقیقی ، بزرگتر و معکوس است و خارج از 2f تشکیل می شود .
نکته ۷ - در عدسی همگرا ،اگر جسم روی 2f
باشد تصویر آن حقیقی ، برابر جسم و معکوس است و زیر 2f تشکیل می شود .
نکته ۸ - در عدسی همگرا ، اگر جسم خارج از
2f باشد تصویر آن حقیقی ،کوچکتر و معکوس است و بین f و 2f تشکیل می شود
.
نکته ۹ -در عدسی واگرا ، در هر وضعیت جسم
تصویر آن مجازی ، کوچکتر و مستقیم است و در فاصله کانونی می باشد .
نکته۱۰ - در رابطه توان عدسی f باید بر حسب
متر باشد و در اینصورت توان بر حسب دیوپتر خواهد بود.
D=1/f
نکته ۱۱ - عدسی همگرا دارای توان مثبت و
عدسی واگرا توان منفی دارد .
نکته ۱۲ - اگر دو یا چند عدسی را به هم بچسبانیم ( عدسی مرکب )توان کل با مجموع توان های عدسیها برابر است . .... D=D1+D2
نکته ۱۳ - میکروسکوپ و دوربین نجومی هر دو
از دو عدسی همگرا تشکیل شده اند .
نکته ۱۴ - در میکروسکوپ جسم باید بین fو 2f
عدسی شیئ قرار گیرد .
نکته ۱۵ - در میکروسکوپ تصویر حقیقی جسم در
فاصله کانونی عدسی چشمی تشکیل می شود و در آخر تصویری مجازی و معکوس نسبت به جسم و
بسیار بزرگتر تشکیل می شود.
نکته ۱۶ - در دوربین نجومی فاصله دو عدسی
چشمی و شیئ برابر مجموع فاصله کانونی دو عدسی است .یعنی کانونها بر هم منطبق هستند
.
نکته ۱۷ - در رابطه بزرگنمایی اعداد همیشه
مثبت هستند
طول جسم
/طول تصویر= m=q/p
نکته ۱۸
- اگر فقط یکی از سه کمیت p , q , f معلوم باشد . ابتدا به کمک رابطه بزرگنمایی q
را بر حسب p بدست آورده و با توجه به مجازی یا حقیقی بودن تصویر مقدار q را در
رابطه اصلی قرار می دهیم.
نکته ۱۹ - فاصله کانونی عدسی همگرا مثبت و
عدسی واگرا منفی است .
نکته ۲۰ - حالتهای تصویر در عدسی همگرا
مانند آینه مقعر است .
نکته ۲۱ - حالتهای نصویر در عدسی واگرا
مانند آینه محدب است .
سوالات عدسی ها
عدسی
۱-عدسی همگرایی تصویر لامپی را بر روی یک
پرده دو برابر اندازه آن نشان می دهد . اگر عدسی را ۲cm به پرده نزدیک کنیم ،تصویری
نصف اندازه اصلی لامپ تشکیل می شود . فاصله کانونی عدسی چند سانتی متر است؟ ( ۷۸
ر )
۱)۴ ۲)۶ √
۳)۸ ۴)۲۴
۲-جسمی مقابل یک عدسی واگرا به فاصله کانونی
f قرار گرفته است. اگر تصویر مجازی جسم به فاصله f/2 از عدسی تشکیل شود . جسم در چه
فاصله ای از عدسی قرار دارد؟
(۷۹ ت )
√ 1)f
2)2f
3)f/2
4)f/3
۳-ضریب شکست آب ۳/۴ است. اگر از دید قائم
عمق ظاهری استخری 1.2متر به نظر برسد عمق واقعی چند متر است؟ ( ۷۹ ر
)
۱)۰/۸ ۲)۰/۹ √
۳)۱/۶ ۴)۱/۸
۴-هر گاه جسمی از کانون تا فاصله خیلی دور
نسبت به یک عدسی واگرا تغییر مکان بدهد ، تصویرش در چه ناحیه ای جابجا می شود؟ (۷۹
ر )
۱)از نصف فاصله کانونی تا بینهایت
۲)از بینهایت تا کانون
۳)از کانون تا نصف فاصله
کانونی
√ ۴)از نصف فاصله کانونی تا
کانون
۵-دو عدسی نازک با توانهای 2D- و 4D+ را به
هم می چسبانیم و عدسی مرکبی می سازیم . فاصله کانونی این عدسی مرکب چند سانتی متر
است؟ ( ۸۰ ت )
√ ۱)۵۰ ۲)۷۵
۳)۱۰۰ )۱۲۵
۶-یک عدسی همگرا به توان ۵دیوپتری را رو به
خورشید می گیریم . پشت عدسی و روی یک دیواره یک لکه نورانی تشکیل می شود. برای آنکه
کوچکترین و پر نور ترین لکه روی دیوار بوجود آید ، فاصله عدسی تا دیوار باید چند
سانتی متر باشد؟( ۸۱ ت )
۱)۰/۲ ۲)۰/۵
۳)۵ √ ۴)۲۰
۷-از بهم چسباندن یک عدسی همگرا به فاصله
کانونی ۵۰cm و یک عدسی واگرا ، عدسی مرکبی حاصل شده است. توان عدسی مرکب 3D- است.
فاصله کانونی عدسی واگرا چند سانتی متر است؟ (۸۱ ت )
√ ۱)۲۰ ۲)۳۰
۳)۴۰ ۴)۵۰
۸-یک عدسی از یک جسمی که درفاصله ۱۲cm از آن
قرار دارد تصویری مجازی می دهد که طولش ۲/۱ طول جسم است. نوع عدسی چیست؟ و فاصله
کانونی آن چند سانتی متر است؟ (۸۱ ر )
√۱)واگرا ۱۲ ۲)واگرا ۶۰
۳)همگرا ۱۲ ۴)همگرا ۶۰
۹-یک دسته پرتو تک رنگ با زاویه تابش ۴۵
درجه از هوا به محیط شفافی به ضریب شکست Γ۲ می تابد . این دسته پرتو موقع ورود به
این محیط چند درجه از راستای اولیه منحرف می شود؟(۸۱ ر )
۱)صفر √۲)۱۵
۳)۳۰ ۴)۴۵
۱۰-در عدسی همگرا در صورتی شی و تصویر آن در
طرف عدسی قرار می گیرند که شی در : (۸۲ ر )
۱)بین کانون و دو برابر فاصله کانونی
باشد
√ ۲)داخل فاصله کانونی باشد
۳)خارج از فاصله کانونی
باشد
۴)بین عدسی تا نقطه ای به فاصله دو
برابر فاصله کانونی باشد
۱۱-در میکروسکوپ تصویری که عدسی شیئ از شی
ایجاد می کند، چگونه است ودر کجا تشکیل می شود ؟ (۸۲ ر)
۱)مجازی - خارج از فاصله بین دو
عدسی
۲)حقیقی - خارج از فاصله بین دو
عدسی
۳)مجازی -داخل فاصله کانونی عدسی
چشمی
√ ۴)حقیقی-داخل فاصله کانونی عدسی
چشمی
۱۲-فاصله یک شی از عدسی واگرایی ۴ برابر
فاصله کانونی عدسی است. در این صورت طول شی چند برابر طول تصویر است؟ ( ۸۳ ر
)
۱)۲ ۲)۳
۳)۴ √ ۴)۵
۱۳-یک ذره بین تصویر حقیقی خورشید را
در ۲۰cm خود تشکیل می دهد . توان آن چند دیوپتر است؟ ( ۸۴ ت )
۱)۲ √ ۲)۵
۳)۱۰ ۴)۲۰
۱۴- کدام پرتو در ورود از هوا به شیشه کمتر
منحرف می شود ؟ ( ۸۵ ت )
√ ۱) قرمز ۲) سبز ۳)
آبی ۴) بنفش
۱۵- توان یک عدسی ۴+ دیوپتر است . این عدسی
از جسمی که روی محور اصلی و در ۵/. متری عدسی قرار دارد ، چگونه تصویری تشکیل می
دهد ؟ ( ۸۵ ت )
۱) مجازی ٬ کوچکتر ۲)
مجازی ، بزرگتر
√ ۳)حقیقی ٬ هم اندازه ۴)
حقیقی ٬ بزرگتر
۱۶- کدام عبارت در باره عدسی همگرا درست
نیست ؟ ( ۸۵ ر )
√ ۱) اگر جسم روی محور اصلی جابجا شود
تصویر نیز روی محور اصلی در خلاف حرکت جسم جابجا می شود .
√ ۲) پرتوی که بر مرکز نوری عدسی بتابد به
موازات محور اصلی خارج می شود .
۳) پرتوی که به موازات محور اصلی بر عدسی
بتابد از کانون عدسی می گذرد .
۴) بسته به شرایط هم تصویر حقیقی و هم
تصویر مجازی تشکیل می دهد .
منبع:آموزش ریاضیات و فیزیک
